TAKVİYE EDİCİ GIDA ETİKETLEME İŞLEMLERİ

Takviye Edici Gıdaların İthalatı, Üretimi, İşlenmesi ve Piyasaya Arzına İlişkin Yönetmelik” kapsamındaki gıda işletmecileri “Türk Gıda Kodeksi Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği” ile “Türk Gıda Kodeksi Takviye Edici Gıdalar Tebliği” hükümlerine uymak zorundadır.

Gıda işletmesinin işletme kayıt/onay numarası ve “Takviye Edici Gıda Onay Numarası” etiket üzerinde birlikte yer alır.

Sadece ithalatçı konumunda yer alan ve mevzuat kapsamında kayıt/onay belgesinden muaf gıda işletmelerince ithal edilerek yurt içinde paketleme dahil hiçbir işleme tabi tutulmayan ve doğrudan satışı yapılan ithal takviye edici gıdaların etiketinde “Takviye Edici Gıda Onay Numarası” yer alır.

Gıda işletmecisi; takviye edici gıdayı başka bir gıda işletmesinde üretim veya işleme tabi tutacak ise, üretim veya işleme yapan gıda işletmesinin kayıt/onay numarası ve “Takviye Edici Gıda Onay Numarası” ile üretim veya işleme yaptıran gıda işletmecisinin adı ve ticari unvanı ile birlikte etiket üzerinde yer alır.

Takviye edici gıdanın ticari isminde gıdayı karakterize eden besin öğelerini, botanikleri ve diğer maddeleri sınıflandıran veya bu maddelerin doğasını gösteren isim ile birlikte takviye edici gıda ibaresi aynı görüş alanında yer alacaktır.

Türk Gıda Kodeksi Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği ile Türk Gıda Kodeksi Takviye Edici Gıda Tebliği hükümleri dikkate alınarak; 

  • Mevzuatta limitleri belli olan (vitamin ve mineraller) bileşenler için en az beslenme referans değeri (BRD) nin % 15‘ini karşılamak ve günlük kullanım limitini geçmemek şartı ile etikette günlük alım dozu aralık olarak (Örn. Günlük alım dozu: 2-4 tablet) verilebilir. Mevzuatta limitleri belli olmayan bileşenler için, etikette günlük alım dozu net miktar olarak verilecektir. Bu kapsamda, “Yetişkinler için, tercihen yemek zamanı, günde bir kapsül vb.” ifadelerle kullanım bilgisi verilebilir.
  • 4-10 yaş grubu çocuklara yönelik takviye edici gıda etiketinde, 4-10 yaş grubu ile birlikte 11 yaş ve üstü yetişkinler için de günlük alım dozu belirtilebilir.
  • Gıdada bulunan besin öğeleri, botanikler ve diğer maddelerin miktarları, gıdanın tüketilmesi önerilen günlük alım dozu üzerinden etikette sayısal olarak verilirken tam sayıların bildiriminin ondalık olarak yapılması tüketiciyi yanıltıcı olabileceğinden, sadece ondalık sayıların bildiriminde virgülden sonraki basamakların kullanılması uygun olacaktır (Örn. 150 mg için 150,000 mg yazılmaması, sadece 150 mg yazılması uygun olacaktır)
  • Saşe ya da sıvı ampul gibi formlardaki takviye edici gıdaların günlük alım dozunun 1/2, 1/4,… vb. şekilde net olmayacak miktarlarda beyan edilmesi güvenlikle ilgili risk oluşturacağından bu tür günlük alım dozlarına izin verilmemektedir.

Takviye edici gıdanın yetişkinlere yönelik olmasına karşın, takviye edici gıdanın çocuklara da verilebilme riskinin olması nedeniyle, takviye edici gıdanın etiketinde “Bu takviye edici gıda yetişkinlere yöneliktir” ifadesinin yer alması inceleme aşamasında göz önünde bulundurulmaktadır.

İsmi, ticari markası, bileşenleri ve gıda işletmecisi aynı olan takviye edici gıdaların etiketlerinin görselinde yapılacak değişikliklerde veya üretim yeri değişikliklerinde, takviye edici gıda etiketlerindeki bilgileri mevzuata uygun hale getirmek ve sorumluluk firmaya ait olmak şartıyla etiket üzerinde değişiklik yapılabilir. Yeni etiket örneği işletmeci tarafından İl Müdürlüğüne verilmelidir.

Takviye edici gıdanın isminin yabancı dilde olması ve etikette net olarak görülmesi durumunda;

  • Takviye edici gıdanın Türkçe etiket örneğinde, “Takviye edici gıda” adı ile aynı görüş alanında yer alan “Ürünü karakterize eden besin öğelerini, botanikleri ve diğer maddeleri sınıflandıran veya bu maddelerin doğasını gösteren isim” Türkçe olarak yazılmalıdır.
  • Etiket bilgilerinin uyumlu olması koşuluyla Türkçe’ye ilave olarak etiket üzerinde diğer diller kullanılabilir.
  • Yabancı dilde düzenlenmiş olan etiketlerin üzerine mevzuata uygun olan Türkçe etiket yapıştırılmalıdır. Yabancı dilde yazılmış olan etiket bilgilerinde mevzuata aykırı ifadeler varsa, bu ifadelerin çıkarılması zorunludur.

Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliğinde yer almayan ve E-Kodu olmayan gıda bileşenleri, katkı maddesi olarak değil “işlem yardımcısı” olarak değerlendirileceğinden, etikette bu tür bileşenlerin fonksiyonu belirtilmeyecektir.

Takviye edici gıdanın ambalajı sadece bir porsiyondan oluşuyorsa (Örn. saşe, flakon, tek kullanımlık sıvı ampul vb.) ambalajında; takviye edici gıdanın ismi, net miktarı ve tavsiye edilen tüketim tarihi veya son tüketim tarihi ile ilgili bilgilerin etikette yer alması zorunludur.

Takviye edici gıdanın net miktar bildirimi değerlendirilirken TGK – Etiketleme Yönetmeliğinin Ek-6’sı dikkate alınarak;

  • Saşe gibi takviye edici gıdalarda net miktar her bir ambalajın içerdiği net miktar ve ambalajların toplam sayısı verilerek belirtilir (Örn. 20 saşe x 1 g vb.)
  • Kapsül ve tablet formundaki takviye edici gıdalarda ise net miktar; kapsül veya tablet sayısı ve her bir kapsül veya tabletin net ağırlığı ile ifade edilebileceği gibi (Net miktar: 30 tablet x 1 g vb.), toplam net ağırlığı vermek koşuluyla toplam kapsül veya tablet sayısı olarak ta yazılabilir (Net miktar: 30 g, 30 kapsül vb.). Ancak, tek başına kapsül veya tablet adedi net miktar yerine kullanılamaz.

Takviye edici gıdanın etiketinde yer alan ticari marka konusunda tereddüte düşülmesi durumunda, markanın teyidi amacıyla marka tescil belgesi istenebilir. Marka tescil belgesinin emtia listesinde takviye edici gıdanın yer alıp almadığı kontrol edilir.

Takviye edici gıdanın isminin değerlendirilmesinde;

  • Kanser, kolesterol, tansiyon, beyin, göz ve sinir sistemi, kalp ve damar, cinsel vb. hastalık isimlerini direk olarak belirten isimlendirmelere izin verilmemektedir.
  • İlaç veya ilaç etken maddesi isimlerini direk olarak belirten isimlendirmelere izin verilmemektedir.
  • Bileşiminde vitamin, mineral, botanik vb. bileşenleri bulundurmadığı halde, isimlendirmede söz konusu bileşenlerin bulunduğunu ön plana çıkaran isimlendirmelere dikkat edilmekte ve bu tür isimlendirilen başvuru dosyaları değerlendirmeye alınmayarak reddedilmektedir.
  • Bunların dışındaki isimlendirmelere izin verilmektedir.